Nog steeds verscheurd

Mijn moeder is geboren in de oorlog. Haar vader, mijn opa, heeft het grootste gedeelte van de oorlog ondergedoken gezeten bij zijn schoonouders en was bijna betrapt toen een NSB-er na spertijd bij die schoonouders gezellig langs kwam. Verder vertelde mijn oma dat haar familie aan het einde van de oorlog een hele jonge Duitse soldaat hebben helpen deserteren. Dat hebben ze bijna met hun leven moeten bekopen.
Wij moesten het dus niet in ons hoofd halen 4 mei over te slaan.

Mijn vader is voor de oorlog geboren. Hij was iets meer dan 3 jaar oud toen hij en zijn moeder, mijn oma, op Celebes (tegenwoordig Sulawesi) in een kamp werden geïnterneerd. Zijn vader was militair in het KNIL en wist met een groepje collega's nog een tijdje uit handen van de Japanners te blijven. De guerillastrijd die ze gevoerd hebben was kennelijk spannend genoeg voor een boek, maar te slecht georganiseerd om het er levend vanaf te brengen. Uiteindelijk is hij door de Japanners onthoofd.
Mijn vader deed nooit mee aan 4 mei, dat ging altijd over die andere oorlog. Niet over de oorlog die hij had meegemaakt. En daar werd, zoals bij zovelen die de oorlog in Nederlands Indië hebben meegemaakt, niet over gesproken.

Op 15 augustus stonden wij als gezin echter nooit stil bij zijn oorlog. Het zou me niks verbazen als dat kwam door vakanties of omdat het een normale werkdag was. Het heeft waarschijnlijk ook niet geholpen dat de herdenking in Den Haag is, voor ons niet echt naast de deur. Maar eerlijk is het niet.

Ik denk dat ik nu zo'n 15 jaar donateur ben van de stichting "Herdenking 15 augustus 1945". De eerste keer dat ik naar Den Haag ging om de herdenking van de capitulatie van Japan bij te wonen, was een openbaring. Het voelde alsof er een stukje van mij thuiskwam. Ik had graag samen met mijn vader en mijn oma de herdenking willen meemaken, maar daar is het helaas nooit van gekomen. Vorig jaar ben ik er nog bij geweest en vandaag was ik op tijd terug om het belangrijkste gedeelte op de tv te kunnen volgen.

Maar op 4 mei blijft het voelen dat ik mijn vader in de steek laat (zelfs nu hij al 11 jaar niet meer onder ons is) en op 15 augustus voelt het niet goed voor mijn moeder. Verbazingwekkend dat een oorlog die inmiddels 66 jaar geleden is, nog steeds van invloed op je leven kan zijn.